zingeving

Geschiedenis

december 3, 2024 Geen reacties

ruined building and rubble — Photo by Ahmed akacha on Pexels.com

In de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw herstelde ons land van de Tweede Wereldoorlog die onze planeet had getroffen. Ik moest nog geboren worden en bracht mijn kinderjaren door in die tijd. Toen ik volwassen werd, werd er van je verwacht dat je je meldde voor de dienstplicht. Ik werd uitgekozen om bij de luchtmacht te dienen. Ik had nog nooit gevlogen, maar ik herinner me dat ik vele maanden moest dienen. Na mijn opleiding in Nijmegen werd ik gestationeerd in Soesterberg, destijds een militair vliegveld, nu het Nationaal Militair Museum. Het meest opvallende was dat we niet naar huis mochten vanwege een dreiging. Dit haalde het nieuws niet; het werd een verhoogde staat van paraatheid genoemd.

Een verhoogde staat van paraatheid werd ingegeven door de dreiging uit het oosten. De USSR, destijds. Chinezen waren nog niet prominent aanwezig. De westerse wereld stond tegenover de oosterse wereld: een vrije democratie versus het minder vrije communisme. Het ijzeren gordijn, de Koude Oorlog. Dit leerden we al op school bij geschiedenis: de oude oorlogen, met name de Tweede Wereldoorlog, en hoe de wereld daarna verdeeld werd door de overwinnaars. De wereldorde probeerde zich te organiseren om te voorkomen dat de wereld ooit nog in brand zou staan. De VN werd gesticht.

Jaarlijks herdenken we de oorlogsslachtoffers en de gevallenen, en staan we op feestelijke wijze stil bij de bevrijding. Op de een of andere manier lijkt het alsof ons land dan echt een moment neemt om stil te staan bij deze verschrikkelijke geschiedenis. Hoewel dit voor iedereen een andere ervaring en herinnering kan oproepen..

Herinneringen komen vaak boven tijdens de kerstdagen. Sommige vanuit een religieus gevoel, andere meer vanuit de gezelligheid rondom de kerstboom en het heerlijke eten met dierbaren. Hoe dan ook, het lijkt alsof we dan echt even kunnen genieten van elkaar en het moment. We wensen elkaar het allerbeste toe. Hoe prachtig is dat, en laten we dat vooral koesteren..

Tijdens mijn opleidingen en trainingen heb ik een belangrijke uitspraak geleerd: ‘Je bent Atlas niet’. Deze gedachte wil ik graag delen. Ik geloof dat iedereen verlangt naar een wereld waarin we vreedzaam samenleven. De huidige tijd is echt een andere tijd die ik eerder heb beschreven; het klinkt en oogt anders, maar de impact voelt hetzelfde. Het lijkt alsof we op het punt staan de geschiedenis te herhalen. Dienstplicht, verhoogde paraatheid – is dit een herhaling van de geschiedenis? We zijn Atlas niet, we dragen de wereld niet op onze schouders, maar laten we tenminste elkaar dragen en opstaan tegen onverdraagzaamheid die als een virus door de westerse wereld waait.

Politiek zingeving

4 Mei

april 19, 2024 Geen reacties

Als ik ergens op vakantie ben, of gewoon een paar dagen er tussenuit, dan is de kans groot dat ik altijd op zoek ga naar de ere begraafplaatsen die ons herinneren aan de gevallenen in de 2e wereldoorlog.

Vandaag werd ik getriggerd door het nieuwsbericht dat Femke Halsema heeft besloten dat de herdenking op de Dam met extra veiligheidsmaatregelen zal plaatsvinden. Zo mogen er maximaal 10.000 deelnemers zijn in plaats van de normale 20.000 en zal iedereen gefouilleerd worden. Natuurlijk mogen mensen demonstreren op 4 mei om 20.00 uur, maar alleen op de daarvoor bestemde plekken elders in de stad. Maatregelen die genomen en waarschijnlijk ook nodig zijn om op 4 mei even 2 minuten stil te zijn voor het herdenkingsmoment.

Actueel was dit onderwerp. De stelling in het programma Spraakmakers van vandaag (19 april 2024).
“Het is triest dat er extra veiligheidsmaatregelen nodig zijn tijdens de dodenherdenking”

Het programma kenmerkt dat er studiogasten, mensen die inbellen, zijn en een ondersteunende website stand.nl. Zoals gebruikelijk luister ik naar argumenten, reacties en denk ikzelf na wat ik ervan zou vinden. Echt stemmen op de ondersteunende website doe ik over het algemeen niet en ik heb me ook niet op gegeven voor de spraakmakers community. In die zin ben ik een gewone luisteraar.

In het programma kwamen enkele begrippen voorbij die ieder een lading hebben. Herdenken, verzoenen en verbinden. Herdenken staat op 4 mei centraal. Vrijwel iedereen die op de zender kwam was het daar wel over eens. Al was er ook iemand, een beller, mening dat het wel erg lang geleden is en hij zich afvroeg of het iets van deze tijd. Denk dat deze beller niet goed op de hoogte was van het doel van de herdenking op 4 mei.
Tijdens de Nationale Herdenking herdenkt Nederland allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord; zowel tijdens de Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog in Indonesië, als in oorlogssituaties en bij vredesoperaties daarna.

Iemand sprak ook over verzoenen. Een begrip waar een ieder zo zijn eigen invulling aan kan geven. Zo heb ik me ermee verzoend dat ik geen miljonair ben geworden. Overigens dit als voorbeeld.

Verzoenen staat ook voor vrede laten sluiten. Hij slaagde er in de twee kampen te verzoenen. In sommige regio’s waar herdenkingen worden gehouden zijn, wordt dat verzoenen in de praktijk gebracht.
“De huidige generatie Duitsers heeft niets meer met de daden van toen te maken, schaamt zich daar nog wel voor en heeft er verdriet van. Dat moeten ze mogen uiten tijdens onze Dodenherdenking.”

Nu komen we uit bij het begrip verbinden. De discussie of Duitsers wel of niet welkom zijn op een herdenking op 4 mei loopt decennia. Hoe verder we weg komen te staan van de jaren 40-45, hoe meer ruimte er is gekomen om samen stil te staan bij wat de wereld is overkomen door de machthebbers van die tijd. Een oorlog kent geen winnaars, alleen verliezers.

We leven nu in 2024 en het Midden Oosten staat op scherp. Er zijn Russen die dromen van het herstel van de Sovjet Unie. De tijd dat er een Oostblok was onder het gezag van het Kremlin. Wat heeft de beschaafde wereld van het verleden geleerd? Blijkbaar niet genoeg en zijn er nog steeds machthebbers die doelen nastreven met het voeren van oorlog. Maar wat verbind ons dan?

Deze vraag stelde zich ook de presentator van het programma. Hij opperde dat de herdenking niet het moment is voor verzoening en verbinding. Natuurlijk blijft dit voor iedereen een persoonlijke afweging. In de auto, toen ik het hoorde, dacht ik dat juist het herdenken een universeel karakter kan hebben waar plaats is voor verzoening en verbinding. Niet op de nationale herdenking op de Dam, maar vooral in ons zelf. Want ook de moeder die haar zoon moet missen nadat deze als kanonnenvlees is opgeofferd heeft verdriet, net als de Russische soldaat die zijn benen kwijt is na het lopen op een mijn. Dat verdriet en pijn is niet anders dan de Oekraïense vader die naar het plat gebombardeerd flatgebouw kijkt waar ergens in de puin zijn omgekomen gezin moet liggen. Of het kind op de Gaza die huilend in de camera vertelt dat ze niemand meer heeft. Omgekomen bij het bombarderen van hele woonwijken en steden in de Gaza. Beelden die op het netvlies branden, net als de invasie van de Hamas op 7 oktober waarbij mensen werden ontvoerd en afgeslacht. Al die mensen hebben geliefden die nu verdriet hebben, net als de jonge vrouw op de Jeep die het niet heeft overleefd. Zij voelde de angst en pijn.

Voor mij heeft herdenken, verzoenen en verbinden op één of andere manier dus wel met elkaar te maken. Niet zozeer in een organisatievorm, maar vooral hoe mijn 2 minuten stilte wordt ingevuld. Een stilte voor allen die getroffen zijn door verdriet en pijn veroorzaakt door de machthebbers van deze tijd.
Doet u mee?

Algemeen zingeving

Herfst

november 2, 2023 Geen reacties

Waarschijnlijk zijn er vele mensen die iets hebben met de herfst. Een jaargetijde wat ik vooral opbeurend vind. Je zou eerder denken dat de lente daarvoor in aanmerking zou komen, maar de herfst? Toch heb ik meer met de herfst dan met de andere jaargetijden. Natuurlijk herken ik het nieuwe leven in de lente. Het onbevangen van de zomer en de winterse warmte bij de kaarsjes en open haard. Waarom kriebelt het dan meer bij mij als de bladeren van de bomen vallen?

Allereerst is het de kleurenpracht die opvalt als je op wegen rijdt waar de bomen aan weerskanten zich laten zien. Er is geen boom hetzelfde, zelfs geen enkel blaadje van een boom. De kleurschakering, de structuren, de staat waarin het verkeert. Niet één hetzelfde, hoe bijzonder is dat, als je daar over nadenkt en bij stil staat. Toch hebben ze wel wat gemeen. Namelijk ze ontstaan, groeien en uiteindelijk vallen ze van de bomen. Al dan niet met hulp van de herfststormen. Wij als opgeruimde wezen hebben de neiging om deze bladeren op te ruimen. Inmiddels weten we dat het niet zo nodig hoeft. Bewaren in een hoek en laten verrotten tot een goede compost is ook een optie. Wat doe jij met de dode bladeren?

Hoe kom ik zo op de herfst? Ik zal de enige niet zijn die betrokken is op wat er in onze wereld van vandaag aan de hand is. Natuurlijk is oorlog en terreur van alle tijden, maar toch, nu worden we er wel erg mee geconfronteerd. Barbaarse toestanden in het Midden Oosten en ouderwets ‘landje pik’ aan de grenzen van de Europa. Het houdt ons dagelijks bezig. We vergeten even, als zo vaak, de andere brandhaarden in de wereld. Hoeven we ons niet voor te schamen, want we zijn mensen en hebben onze grenzen van wat we aankunnen. We maken onderscheid om te overleven.

De genoemde conflicten lijken uitzichtloos, er gloeit nergens een sprankje hoop. Dat is een fatalistische gedachte die je niet al te lang bij je moet dragen. Dan komt de herfst. Na de regen in het bos een stukje wandelen, je gedachten even verzetten naar dat wat je van dichtbij kan zien, ervaren.

De bomen verkleuren, schudden hun bladen af. Het ruikt heerlijk als de buien over zijn en over de dode bladeren loopt, terwijl verderop de bomen nog bezig zijn hun pracht te verliezen. We weten als we hier over een half jaartje lopen de bomen weer nieuwe bladeren zullen dragen. Geholpen door de dode bladeren die als een natuurlijke compost hebben gediend. Nieuwe bladeren, uniek van kleur, niet één hetzelfde. Dit geeft mij hoop en vertrouwen dat het geweld toch ooit weer zal stoppen en dat nieuwe generaties kunnen werken aan vrede voor een ieder.

Geschiedenis

4 Mei

Herfst

Je miste

Geschiedenis

Tweede kans

Geschiedenis

4 Mei